Energieopslag is een essentieel onderdeel van een energiesysteem dat werkt met hernieuwbare energie. Om de momenten van veel of juist weinig energieopwek te overbruggen zijn niet alleen batterijen, maar ook grotere energiereserves in de vorm van warmte en waterstof nodig. Hoeveel opslag hebben we het eigenlijk nodig? En wie gaat ervoor zorgen dat die opslag er komt?

In deze aflevering van 'De energietransitie uitgelegd' gaan Floris Uleman en Joris Koornneef in op de verschillende soorten opslag en de functies die zij hebben in het energiesysteem.

Floris Uleman is onderzoeker bij TNO. Hij houdt zich vooral bezig met het flexibiliseren van de energietransitie voor de industrie, waar energieopslag een belangrijk onderdeel van is. Joris Koornneef werkt ook bij TNO. Hij is specialist op het gebied van systeemintegratie en energieopslag.

De transcriptie van deze podcast is hier beschikbaar⁠.

Verdieping

• ⁠Bekijk hier de routekaart Energieopslag (voorjaar 2023)
• Overzicht industriële warmteopslagtechnologie en toepassing
• Goede mogelijkheden ondergrondse waterstofopslag op zee
  

Nu steeds meer energie uit wind en zon komt, is het nodig om de beschikbare energie anders te gebruiken. Dus de wasmachine aan als de zon schijnt. Maar ook dan zijn er momenten waarop een disbalans ontstaat tussen vraag en aanbod. Flexibiliteit kan helpen om pieken, maar ook tekorten af te vlakken. Hoe kan flexibiliteit worden geleverd vanuit de gebouwde omgeving?

Hanna van Sambeek (senior consultant bij TNO) en Joke Kort (senior onderzoeker bij TNO) vertellen waarom flexibiliteit in de gebouwde omgeving belangrijk is - onder andere aan de hand van de pizzatest - hoe die flexibiliteit kan worden gerealiseerd en wat de rol van huishoudens daarin is.

De transcriptie van deze aflevering is hier te vinden⁠.

Verdieping

• ⁠Meer informatie over flexibiliteit en netcongestie
• Onderzoek: Gebruikerservaring slimme apparaten
• Onderzoek: Hoe flexibel willen mensen zijn?

Hoe kunnen we de energietransitie voltooien en klimaatdoelen behalen? Oftewel: welke wegen leiden naar Rome? In scenariostudies worden verschillende opties berekend. Daarmee vormen scenariostudies belangrijke input voor beleidsontwikkeling, maar ook netbeheerders en de industrie maken gebruik van scenariostudies om investeringsbeslissingen te nemen.

Bert Daniëls van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en Martin Scheepers van TNO zijn dagelijks in de weer met scenariostudies. Zij leggen uit wat scenariostudies zijn, hoe ze worden opgebouwd en wat ze bijdragen aan de energietransitie.

De transcriptie van deze aflevering is hier te vinden.

Verdieping

• Overzicht van verschillende scenariostudies

Elektrische auto's zijn niet nieuw. En ook de technieken voor emissievrij wegtransport zijn al bijna concurrerend met de fossiele varianten. Maar al die auto's en vrachtauto's moeten ook opgeladen worden. De techniek is er dus al, maar qua uitvoering zijn er nog wel wat hobbels op de weg. En hoe zorgen we ervoor dat iedereen mee kan doen aan deze transitie?

Maarten Verbeek is senior consultant duurzame mobiliteit. We gaan in gesprek over de uitdagingen en oplossingen voor duurzaam wegvervoer.

U kunt hier de transcriptie van deze podcast terugvinden.

Meer informatie:

- Kijk voor de laatste onderzoeken over verduurzaming van wegvervoer op www.energy.nl.

Lange tijd was er maar weinig aandacht voor de verduurzaming van bedrijventerreinen, maar zeker met de vollopende elektriciteitsnetten komen er initiatieven op gang, en wordt het een onderwerp van gesprek.

Laurens Nordkamp (propositiemanager net-zero energy solutions) en Vincent Kamphuis (onderzoeker en projectleider energietransitie) van TNO vertellen hoe samenwerkingen vorm kunnen krijgen en waar kansen liggen om de verduurzaming van bedrijventerreinen een impuls te geven.

⁠⁠De transcriptie van deze podcast is hier beschikbaar⁠⁠.

Verdieping

• ⁠Onderzoek naar verduurzaming bedrijventerreinen
• Landelijke monitor bedrijventerreinen
• Profielen bedrijventerreinen en bijbehorende aanpak
• Serious Game bedrijventerreinen
• Meer informatie over ⁠Energy Hubs⁠

Warmtenetten worden als een belangrijke schakel gezien in het aardgasvrij maken van de gebouwde omgeving. Het tempo waarmee woningen worden aangesloten, is echter lang niet voldoende om de doelstelling van 500.000 in 2030 te realiseren. Wat is de toekomst van warmtenetten in Nederland?

Annelies Huygen (hoogleraar ordening van energiemarkten aan de Universiteit van Utrecht en principal consultant energiemarkten bij TNO) en Casper Tigchelaar (senior onderzoeker bij de afdeling Energie Transitie Studies van TNO) vertellen hoe het komt dat in Denemarken al wel 70% van de huishoudens op het warmtenet is aangesloten én waarom zij nog steeds een belangrijke rol zien voor - moderne - warmtenetten in de warmtetransitie.

In deze podcast wordt gesproken over 'de nieuwe wet'. Hiermee wordt gedoeld op de Energiewet.

De transcriptie van deze podcast is hier beschikbaar.

Verdieping

• ⁠⁠In deze aflevering wordt gesproken over kostengebaseerde warmtetarieven en het draagvlak voor warmtenetten. Hier vindt u publicaties over deze onderwerpen.

Bij ‘de energietransitie’ denken we in eerste instantie vaak vooral aan het plaatsen van windturbines, het aanpassen van het energiesysteem om bijvoorbeeld netcongestie te voorkomen, of het aardgasvrij maken van woningen. Allemaal technologische kanten van de energietransitie, maar de energietransitie wordt alleen een succes als mensen meedoen. Hoe maken we dat tot een succes waarin iedereen op zijn of haar manier kan meedoen?

Nicole de Koning is programmaleider sociale innovatie en energietransitie bij TNO. Zij doet daar onder andere onderzoek naar de warmtetransitie en bewonersparticipatie. Geerte Paradies is sociaal psycholoog klimaatbeleid en ze werkt als toegepast onderzoeker ook bij TNO.

U kunt hier de transcriptie van deze podcast luisteren.

Verdieping:

• De Warm(t)e Kermis
• Zet je VvE op groen
• Participatie en communicatie voor woningcorporaties
• De BuurtWarmteWijzer
• Burgerberaad als middel voor gedragen besluiten
• Hoe vergroot je burgerbetrokkenheid?

Energiedelen is een vrij nieuw concept, dat in Nederland nog niet in de praktijk mogelijk is, maar dat er zeker aan gaat komen. Wat is energiedelen? Waarom is energiedelen een goed idee? En wat moet er gebeuren voordat dit in Nederland mogelijk is?

In deze aflevering van 'De energietransitie uitgelegd' leggen Aliene van der Veen (IT architect duurzame energiesystemen) en Eva Winters (Senior consultant energie en recht) van TNO uit wat energiedelen precies is - en wat niet.

In deze podcast worden soms bedragen genoemd. Dit zijn anekdotische voorbeelden.

De transcriptie van deze podcast is hier beschikbaar.

Verdieping

• Hier kun je meer lezen over wat energiedelen is, de stappen voor energiedelen en de kaders voor registratiemodellen.
• In deze aflevering wordt de link gelegd met netcongestie, waar we eerder de aflevering Netcongestie uitgelegd over hebben opgenomen.