Hoe veilig is Nederland écht? Dat is de vraag die centraal staat in de 4-delige podcastserie ‘Polder in de fik’. De kranten staan vol met berichten over georganiseerde criminaliteit, polarisatie en hybride oorlogsvoering. Spanningen nemen toe, zowel in Nederland als in de rest van de wereld. Maken we ons terecht zorgen over de toekomst van ons land? Hoe ernstig is de situatie eigenlijk, en hoe is dat zo gekomen? Kunnen we er nog iets aan veranderen?

Veiligheidsvraagstukken

In deze serie behandelen Prof. Hans Boutellier en Dr. Yarin Eski, beide verbonden aan de Vrije Universiteit Amsterdam, verschillende veiligheidsvraagstukken en de aanpak ervan, met aandacht voor de maatschappelijke context en de consequenties. De gesprekken worden begeleid door radiomaker Mirthe van der Drift.

Polder in de Fik maakt kennis hierover voor iedereen toegankelijk en biedt een nieuwe manier om meer grip op de problematiek te krijgen. De wetenschap is het aan zichzelf verplicht om burgers én politiek van de juiste, kritische informatie te voorzien, zodat men zelf een oordeel kan vellen.

Historisch perspectief

Aflevering 1 gaat over de ontwikkeling van de Nederlandse veiligheidssituatie vanuit historisch perspectief. Tussen eind jaren ’60 en 2000 was er een enorme toename van alle vormen van criminaliteit. Het aantal geregistreerde delicten vertienvoudigde in deze periode. In de 21ste eeuw zijn de cijfers drastisch gedaald, met name omdat er veel aan preventie wordt gedaan. Opvallend is dat het aantal huiselijk geweldsdelicten ondanks beleidsinspanningen stabiel is gebleven.

Narcostaat

De tweede aflevering gaat over Nederland als narcostaat, en de rol die ons land speelt in de distributie van drugs vanuit onze havens. Via corrupte ambtenaren en het feit dat drugsgebruik wordt genormaliseerd. De georganiseerde drugscriminaliteit in Nederland is flink gegroeid sinds de jaren ’70 van de vorige eeuw, en de tolerante houding ten opzichte van het aanbod van softdrugs heeft daarin een belangrijke rol gespeeld.

Polarisatie

Aflevering drie gaat over sociale spanningen en polarisatie in de samenleving. Onder andere de rol van identiteitspolitiek in relatie tot protesten en complottheorieën komen aan bod. Sociale media zijn sterk faciliterend voor polariserende processen. Het feit dat iedereen ongefilterd potentieel de hele wereld kan bereiken maakt dat het als katalysator kan dienen.

Hybride oorlogsvoering

De laatste aflevering bespreekt de gevaren van hybride oorlogsvoering, die sinds de Russische inval van Oekraïne als een serieuze optie wordt gezien. Ook klimaatverandering, met risico’s, (geopolitieke) gevolgen en andere problemen wordt besproken. Het lijkt erop dat we ons eindelijk realiseren dat we klimaatverandering moeten stoppen, en dat we door afhankelijk te zijn van andere landen voor onze energiebronnen in een zeer kwetsbare positie zitten. Welke rol speelt Nederland en waarom?

De serie Polder in de fik is mede mogelijk gemaakt door Vrije Universiteit Amsterdam Governance for Society.

See omnystudio.com/listener for privacy information.

Met Polder in de fik proberen we vat te krijgen op de actualiteit, waarvan het lijkt alsof niets meer is zoals het was. Klimaatverandering, migratie, oorlog, polarisatie: ze brengen veel onzekerheid met zich mee. Angst voor de toekomst, wantrouwen ten opzichte van de overheid, spanningen tussen bevolkingsgroepen. Grote problemen hebben gevolgen voor dagelijkse verhoudingen – ook in Nederland.

In de eerste reeks van Polder in de fik stond de vraag: ‘hoe veilig is Nederland?’ centraal. In de tweede reeks stellen we ons de vraag waarom we zo bang zijn. Er is veel onvrede en onbehagen, maar waarom eigenlijk en waarvoor dan? In zes afleveringen verkennen we concrete zorgen en belichten die vanuit verschillende hoeken, zoals klimaat, anti-woke en vreemdelingen. En we onderzoeken wat angst eigenlijk is.

Over de makers

Hans Boutellier (1953) is een vooraanstaande Nederlandse wetenschapper op het gebied van veiligheid, criminaliteit en sociale orde. Hij heeft een indrukwekkende carrière opgebouwd als hoogleraar, directeur en adviseur, en heeft veel gepubliceerd over belangrijke maatschappelijke onderwerpen. Hij werd benoemd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau vanwege zijn bijdrage aan maatschappij, beleid en wetenschap.

Yarin Eski (1985) is universitair hoofddocent bestuurskunde en co-director van het Resilience, Security & Civil Unrest (ReSCU) Research and Innovation lab van de Vrije Universiteit (VU) Amsterdam. Voordat hij naar de VU kwam, was hij senior lecturer aan de Liverpool John Moores University. Hij behaalde zijn PhD in 2015 aan de University of Glasgow en is een Fellow of the Higher Education Academy in het Verenigd Koninkrijk.

Mirthe van der Drift (1993) is socioloog en programmamaker. Ze presenteert radioprogramma’s over actualiteit, wetenschap, kunst en cultuur. Daarnaast maakt ze vanuit een radiobus reportages in binnen en buitenland over persoonlijke verhalen bij het nieuws.

See omnystudio.com/listener for privacy information.

In deze eerste aflevering van seizoen 2 onderzoeken we de rol van angst, in onze omgang met elkaar, in de politiek, in de geschiedenis. Wat voor rol speelt angst in ons leven en in de samenleving van vandaag?

Met Polder in de fik proberen we vat te krijgen op de actualiteit, waarvan het lijkt alsof niets meer is zoals het was. Klimaatverandering, migratie, oorlog, polarisatie: ze brengen veel onzekerheid met zich mee. Angst voor de toekomst, wantrouwen ten opzichte van de overheid, spanningen tussen bevolkingsgroepen. Grote problemen hebben gevolgen voor dagelijkse verhoudingen – ook in Nederland.

In de eerste reeks van Polder in de fik stond de vraag: ‘hoe veilig is Nederland?’ centraal. In de tweede reeks stellen we ons de vraag: ‘waarom zijn we zo bang?’ Er is veel onvrede en onbehagen, maar waarom eigenlijk en waarvoor dan?

In het eerste seizoen van deze podcast constateerden we dat veiligheid alleen te definiëren is aan de hand van de inbreuken erop. Wanneer zijn we echt veilig? Er kan altijd iets gebeuren. Veiligheid is dan ook eerst en vooral een gevoel, een emotie die alles te maken heeft met angst. Of beter: de afwezigheid van angst.

In zes afleveringen verkennen we concrete zorgen en belichten die vanuit verschillende hoeken, zoals klimaat, drugs, corruptie, anti-woke, vreemdelingen en dergelijke. En we onderzoeken wat angst eigenlijk is.

Nadere toelichting

Freedom of fear is een van de vier vrijheden die president Rooseveldt in 1948 proclameerde en die ten grondslag liggen aan de Verklaring voor de Rechten van de Mens van de VN (naast vrijheid van meningsuiting, godsdienst en gebrek). Het lijkt nogal veel gevraagd, angst is immers een existentieel gegeven. Maar hij doelde op de maatschappelijke context (c.q. de staat) die beschermend moet zijn voor iedere burger. Als dat niet op een geloofwaardige manier wordt gerealiseerd, dan is er van alles mogelijk.

Angst is hoe dan ook altijd realiteit voor degene die er last van heeft. Maar angst kan wel degelijk aangewakkerd worden of afgezwakt. Angst kan nuttig zijn, maar tegelijk een hel als er niet aan te ontkomen valt. Angst doet je vluchten, vechten of kan je verlammen. Slachtoffers van langdurig misbruik, bijvoorbeeld in de katholieke kerk, kunnen levenslange trauma’s overhouden aan ‘de angst voor de volgende keer’.

Om deze ambivalentie rond angst te plaatsen besteden we aandacht aan de functie van angst en de maatschappelijke betekenis ervan. Robert Peckham publiceerde in 2023 ‘een wereldgeschiedenis’ vanuit het inzicht dat angst de motor is van veel maatschappelijke ontwikkelingen (Fear. An Alternative History of the World). Angst ligt ten grondslag aan dictatuur en aan revoluties. Het is het emotionele vehikel voor onderdrukking, en kan leiden tot emancipatie.

Dat maakt angst - als een van de meest basale emoties – bijzonder geschikt voor manipulatie: door de politiek, de media en in onderlinge verhoudingen. Het is niet overdreven om te stellen dat onze tijd bol staat van de angst en de onzekerheid. Er is een directe relatie met de veiligheidsobsessie van de afgelopen decennia. Denk aan het werk van Zygmunt Bauman (Liquid fear) en Frank Furedi (Culture of fear). Zij wijzen op een paradoxaal effect: hoe meer veiligheid, hoe groter de angst.

Over de makers

Hans Boutellier (1953) is een vooraanstaande Nederlandse wetenschapper op het gebied van veiligheid, criminaliteit en sociale orde. Hij heeft een indrukwekkende carrière opgebouwd als hoogleraar, directeur en adviseur, en heeft veel gepubliceerd over belangrijke maatschappelijke onderwerpen. Hij werd benoemd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau vanwege zijn bijdrage aan maatschappij, beleid en wetenschap.

Yarin Eski (1985) is universitair hoofddocent bestuurskunde en co-director van het Resilience, Security & Civil Unrest (ReSCU) Research and Innovation lab van de Vrije Universiteit (VU) Amsterdam. Voordat hij naar de VU kwam, was hij senior lecturer aan de Liverpool John Moores University. Hij behaalde zijn PhD in 2015 aan de University of Glasgow en is een Fellow of the Higher Education Academy in het Verenigd Koninkrijk.

Mirthe van der Drift (1993) is socioloog en programmamaker. Ze presenteert radioprogramma’s over actualiteit, wetenschap, kunst en cultuur. Daarnaast maakt ze vanuit een radiobus reportages in binnen en buitenland over persoonlijke verhalen bij het nieuws.

See omnystudio.com/listener for privacy information.

In deze tweede aflevering van onze podcast Polder in de Fik (seizoen 2) verkennen we de diepgewortelde obsessie met migratie en hoe deze onze samenleving beïnvloedt. Er lijkt sprake van een complexe dynamiek van migratie en hoe deze historisch is veranderd.

Onderzoek toont aan dat een meerderheid van de Nederlanders het aantal asielmigranten wil verminderen. Politieke partijen lijken dit sentiment te versterken door met migratie, maatschappelijke angst in te boezemen. Door te duiken in de politieke dimensie van migratie, waarbij verschillende angsten samenkomen, variërend van veiligheid tot economische zekerheid en xenofobie, staan we onder andere stil bij de politisering van migratie-angst.

Wat is de rol ervan in het maatschappelijk debat? We kijken ook naar de behoefte aan controle over ons eigen leven en de angst voor verlies van identiteit en bestaanszekerheid, en hoe dat allemaal ons gedrag rond migratie beïnvloedt. Wat zegt die angst? Zijn er misschien nog diepere, existentiële angsten en problemen in de samenleving?

Over de makers

Hans Boutellier (1953) is een vooraanstaande Nederlandse wetenschapper op het gebied van veiligheid, criminaliteit en sociale orde. Hij heeft een indrukwekkende carrière opgebouwd als hoogleraar, directeur en adviseur, en heeft veel gepubliceerd over belangrijke maatschappelijke onderwerpen. Hij werd benoemd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau vanwege zijn bijdrage aan maatschappij, beleid en wetenschap.

Yarin Eski (1985) is universitair hoofddocent bestuurskunde en co-director van het Resilience, Security & Civil Unrest (ReSCU) Research and Innovation lab van de Vrije Universiteit (VU) Amsterdam. Voordat hij naar de VU kwam, was hij senior lecturer aan de Liverpool John Moores University. Hij behaalde zijn PhD in 2015 aan de University of Glasgow en is een Fellow of the Higher Education Academy in het Verenigd Koninkrijk.

Mirthe van der Drift (1993) is socioloog en programmamaker. Ze presenteert radioprogramma’s over actualiteit, wetenschap, kunst en cultuur. Daarnaast maakt ze vanuit een radiobus reportages in binnen en buitenland over persoonlijke verhalen bij het nieuws.

See omnystudio.com/listener for privacy information.